Hace 200 años una descarga de fusileria del ejercito colonial español abatio al joven Xavier Mina en México. Mina, vascófono de Navarra, nació en vísperas de la Revolución Francesa (1789); dejó los estudios universitarios y fundó el Corso Navarro para luchar contra Napoleón y, posteriormente, se sublevó en Pamplona contra el absolutismo de Fernando VII. General de la División Auxiliar de la República Mexicana desembarcó en México con 300 oficiales para socorrer al Gobierno insurgente.
El joven navarro pronto se convirtió en leyenda y sus acciones en epopeya. Luchó contra la tiranía, por la libertad y la independencia, tanto en Navarra como en Me´xico. Conoció las prisiones francesas y el exilio. Estuvo acechado por espías y sicarios, pero contó, entre otros, con la ayuda y la amistad de lord Holand, lord Russell, lord Byron, el escritor Blanco White, la familia Fagoaga, el general Winfield Scott, el fraile Servando Mier y los libertadores José Miguel Carrera y Simón Bolívar. Cuatro años después de su muerte México consiguió la independencia.
XAVIER MINA
AUTOR/A
LARREA MUXIKA, KEPA
Kepa Larrea Muxika (Basauri, 1956). Euskal Filologian lizentziatua eta Geografia eta Historian doktorea. Irakaskuntzan hasi aurretik bestelako lanak egin ditu, hala nola delineatzailea, administraria eta itzultzailea. Arrigorriagako Udal Euskaltegian aritu izan ondoren, egun EHUko irakaslea da Hizkuntza eta Literaturaren Didaktikaren Sailean.
Tantak, Hizpide, Revista de Psicodidáctica, Gerónimo de Uztariz eta Euskalingua aldizkarietan argitaratu ditu bere lanak. Aipagarrien artean: «Ikasleen hizkuntza erroreak eta hutsegiteak», «Bigarren hizkuntzaren eskurapenerako hainbat oinarri eta proposamen metodologiko», «Euskalduntzearen umoreak».
Horrez gain, DBHrako eskola liburuak (Euskal Hizkuntza eta Literatura, Erein) eta zenbait monografia kaleratu ditu: Nola atera EGA euskara jakin gabe (Likiniano, 2003), Adurren irudiez hornitua, Euskalduntzearen atakan (Erein, 2005), Itzalak harturik (Pamiela, 2011. Juan Zelaia Saria-2010), Mina edo Libertatea! (Pamiela, 2017), Biba Mina! Kontuak eta kantuak (Pamiela, 2017) eta Xavier Mina (Pamiela, 2018.